การวิเคราะห์ภูตรูปและอารมณ์ในวิทยาธิวรรล
ประโยค - วิทยาธิวรรลแปล ภาค ๑ ตอน ๑ หน้า ๒๑
มีภูตรูปอันเกิดแต่กรรมที่มีความใคร่จะเห็นเป็นต้นเหตุ เป็นปฐมฐาน
หู มีความผ่องใสแห่งฤๅรูปอันมีกรรมที่มีความใคร่จะฟังเป็นต้นเหตุ
เป็นสมุฏฐาน เป็นลักษณะ มีอึนอ
บทความนี้เสนอการวิเคราะห์เกี่ยวกับภูตรูปซึ่งเกิดจากกรรมที่มีความใคร่เห็น, ฟัง, ลิ้ม และถูกต้อง โดยเน้นการสัมพันธ์ของอารมณ์กับการสัมผัสผ่านหู, ลิ้น, และกายที่พึ่งพิงมโนวิญญาณเป็นปัจจุบัน การศึกษานี้ช่ว